diumenge, 13 de febrer del 2011

Falar galego non é de galegos

Un certo discurso non implica unha actitude consecuente. Todos coñecemos persoas que nos dixeron nun galego impecable que “en España tiñamos que falar unha soa lingua”, e son persoas que raramente falan noutra lingua española que non sexa a galega. O caso contrario é o de cidadáns que teñen unha opinión clarísima a favor do galego mais que axiña abandonan este idioma cando alguén —galego ou non galego— se lles dirixe en español. Nesta altura, tamén, grazas á superación de prexuízos e a desaprendermos moitas ensinanzas inútiles, moitos de nós concordamos con que unha práctica sexual concreta non implica exclusión doutras nin é representativa dunha determinada identidade de xénero. Hoxe xa sabemos que nos orientamos sexualmente segundo o obxecto de desexo e que non estamos invariablemente orientados.

Aceptándomos estas premisas, énos ben doado entender que unha práctica lingüística concreta non define por si mesma a propia identidade nacional, deixando á parte o debate sobre a relevancia de estarmos definidos por nación. Un galegofalante, pois, non é necesariamente ou exclusivamente galego. Isto debería estar máis que asumido nun país como a Galiza ao que chegan fillos e netos de emigrantes que, tendo o galego entre as súas linguas, quizais se senten identificados cunha nación que está lonxe da terra dos seus devanceiros. E non hai que esquecer, tampouco, os estranxeiros que falamos en galego sen termos ningún tipo de vínculo familiar co país do que é lingua propia. Xa que logo, alguén que decida falar exclusivamente en español, ou que defenda o bilingüismo sendo incapaz de construír unha frase enteira en galego, non é por iso máis español có resto, e nada indica que sexa español. Cantos de nós temos o castelán como unha das nosas linguas familiares e non temos ningún tipo de relación con Castela? Un individuo non ten porque ser o que fala nin ten porque falar coma o que é.

Expostos os conflitos identitarios, o que cómpre é deixar ben claro que a imprescindible promoción, o enriquecemento e mais a protección da lingua galega son responsabilidade non dos galegos ou dos nados na Galiza, senón de calquera persoa que teña a capacidade de falar en galego, sexa de onde for. Un bilingüista que poida falar en galego é responsable do futuro deste idioma e culpable da súa morte nas vindeiras xeracións se, ademais de non falalo, dedica esforzos, tempo e enerxías a atacar por todos os medios unha das linguas do planeta ameazadas de extinción. Estes mesmos que, se cadra, son moi conscientes da importancia de mantermos a diversidade biolóxica no planeta, porque entenden que é o único xeito de coñecer as múltiples formas nas que se manifesta a vida, deberían saber que o pensamento aflora a través da palabra, e que a única maneira de constatarmos as súas múltiples manifestacións é coñecendo —e, polo tanto, conservándomos— as miles de formas específicas que adopta a linguaxe humana, o elemento máis representativo da especie animal á que pertencemos.

Dado que a maioría da poboación mundial ten máis dun idioma na cabeza, e non é difícil discernir cal deles corre perigo, calquera galegofalante potencial decatarase de que pode pasar a ser protagonista do apaixonante movemento a prol da revitalización da lingua galega. E, se decide manterse á marxe, polo menos debe ter a dignidade de non empecer os esforzos que moitos dos que somos depositarios desta herdanza cultural facemos para sermos tamén os seus efectivos transmisores.

També el podeu llegir a Cadernos de comunicación e análise.
 
Esta web apoia á iniciativa dun dominio galego propio (.gal) en Internet Creative Commons License
Aquesta obra està subjecta a una llicència de Reconeixement-No comercial-Sense obres derivades 3.0 Espanya de Creative Commons